Jak wymienić łożysko w kole?

Układ zawieszenia samochodu składa się z wielu elementów. Wśród nich znajdują się łożyska kół, które pełnią bardzo ważną funkcję. Jednak – podobnie jak inne części pojazdu – po pewnym czasie ulegają zużyciu, dlatego niezbędna jest ich wymiana. 

Jak przeprowadzić wymianę łożyska w kole? Zdecydownie nie jest to czynność dla początkujących. Samodzielna wymiana łożyska może być niebezpieczna i najlepiej, aby podjął się tego wykwalifikowany mechanik.

Lista potrzebnych produktów/narzędzi:

• rękawice robocze

• zestaw kluczy nasadowych

• ściągacz do łożysk
• szlifierka

• przecinak
• młot
• prasa hydrauliczna
• papier ścierny

• szczotka druciana
• okulary ochronne

• w niektórych przypadkach palnik.

Wymiana łożyska w kole to coś, z czym prędzej czy później trzeba będzie się zmierzyć. W wyniku intensywnej eksploatacji poszczególne elementy zawieszenia ulegają zużyciu, co jest w pełni normalnym zjawiskiem. Podczas jazdy samochodem łożyska koła muszą stawić czoła wielu niekorzystnym czynnikom. Zużywają się głównie na skutek wibracji, wstrząsów i obciążeń, których nie sposób wyeliminować. Jedyne, co nam pozostaje, to wymiana takiego elementu w momencie, gdy przestanie już spełniać swoją funkcję. Jakie są objawy nadmiernie wyeksploatowanego łożyska? Pierwszym sygnałem dla każdego kierowcy powinno być nadmierne hałasowanie lub występowanie wyraźnie wyczuwalnego luzu. Bardzo często właściciele aut zwracają uwagę również na takie objawy jak tarcie, metaliczne dźwięki czy grzechotanie, które może być następstwem uszkodzenia kulek tocznych. A jak często dochodzi do takiej sytuacji? W teorii żywotność łożyska w kole powinna być równa żywotności pojazdu, jednak w praktyce wymianę tego elementu należy przeprowadzać co około 100–150 tys. kilometrów. W przypadku standardowej jazdy oznacza to wymianę raz na kilka lat.

Łożysko wraz z piastą stanowi jedne z najważniejszych elementów zawieszenia pojazdu. To one łączą koła z całą konstrukcją samochodu, z tego powodu ich praca powinna przebiegać w pełni poprawnie. Piasty z łożyskiem przykręca się do nieruchomej osi pojazdu za pomocą nakrętki centralnej. Zadaniem łożysk jest umożliwienie swobodnego ruchu koła podczas jazdy oraz utrzymanie go w stabilnej pozycji bez względu na okoliczności. 

Wymiana łożysk w kole samochodu nie jest prostym zadaniem. Jedną z najbardziej istotnych rzeczy, o których należy pamiętać, jest wymiana łożysk parami na jednej osi samochodu. Zanim przystąpimy do montażu nowego elementu, wcześniej musimy pozbyć się zużytej części. W jaki sposób? Najłatwiej metodą niszczącą. Tu przyda nam się szlifierka, przecinak, młot, a w niektórych przypadkach palnik. Problemy mogą pojawić się już po odkręceniu nakrętki piasty. Możemy mieć problem z wysunięciem wieloklinu z piasty. Nie należy bezwiednie bić młotem, bo wieloklin z gwintem w przegubie nie jest elementem wybitnie utwardzanym i bardzo łatwo go zdeformować w sposób nieodwracalny. Następnie przechodzimy do próby usunięcia łożyska. Używamy do tego specjalnego ściągacza do łożysk. Jeśli jednak ten sprzęt zawiedzie, będziemy zmuszeni do zdjęcia całej zwrotnicy z samochodu i umieszczenia jej na prasie hydraulicznej. Niekiedy łożysko jest tak zapieczone w zwrotnicy, że nawet ją trzeba będzie poświęcić do pocięcia. Jeśli jednak nasze łożysko udało się wyciągnąć ze zwrotnicy, to w przypadku trudności w demontażu piasty możemy pociąć łożysko i rozbić je młotkiem, by odzyskać piastę. Jest to czynność wymagająca szczególnej ostrożności, gdyż odpryski z łożyska są bardzo ostre i z łatwością przetną skórę, mięśnie lub oko. W przypadku łożysk stożkowych w zasadzie najprostszym i najszybszym sposobem jest pocięcie bieżni i rozbicie jej. Kiedy już uda nam się to zrobić, możemy przystąpić do dalszych działań. Podczas prac warto nałożyć rękawice robocze, które ochronią dłonie przed zabrudzeniami oraz okulary ochronne, które uchronią nasze oczy przed ewentualnymi odpryskami.

Montaż nowego łożyska uzależniony jest od danego pojazdu. Najczęściej odbywa się poprzez wprasowanie go w zwrotnicę. W tym celu należy użyć pierścienia opierającego się o zewnętrzną bieżnię elementu. Podczas montażu musimy zachować szczególną ostrożność. Zbyt agresywne ruchy mogą doprowadzić do trwałych uszkodzeń. Najbardziej narażony jest pierścień uszczelniający, który ma za zadanie zapobiegać wydostawaniu się smaru z łożyska oraz chronić tę część przed wilgocią. W wielu bardzo popularnych pojazdach przednie łożysko jest integralną częścią piasty i nie jest sprzedawane oddzielnie. Może też wymagać specjalnych narzędzi do umieszczenia go w swoim gnieździe bez uszkodzenia zabezpieczeń potrzebnych, by łożysko się nie wysunęło. Próba wprasowania takiego zestawu bez odpowiednich narzędzi najczęściej kończy się uszkodzeniem zabezpieczenia i kupnem drugiego łożyska.

Po wymianie starego elementu na nowy i założeniu czopa przegubu należy dokręcić śruby. Bardzo ważne jest to, aby wykonać tę czynność z odpowiednią siłą podaną w specyfikacji napraw producenta pojazdu. Zbyt słabe dokręcenie może skutkować poluzowaniem się, a w efekcie całkowitym odkręceniem śrub podczas eksploatacji pojazdu. Producenci już od dłuższego czasu odchodzą od montażu łożysk stożkowych, w których mamy możliwość kasowania luzu poprzez dokręcenie lub poluzowanie nakrętki piasty. Są one montowane już w nielicznych pojazdach i najczęściej na osi tylnej. Warto pamiętać, że montaż takie łożyska zazwyczaj wymaga palnika w celu rozgrzania wewnętrznej bieżni przed nasunięciem jej na właściwe miejsce.

Wymiana łożyska koła to trudne zadanie, jednak z pomocą tej krótkiej instrukcji stanie się znacznie prostsze. Jak wygląda wymiana łożyska w kole krok po kroku?

1. Demontaż koła, którego łożysko będzie wymieniane.
2. Demontaż zacisków, jarzma i tarczy hamulcowej.
3. Odkręcenie nakrętki centralnej półosi.
4. Demontaż starego łożyska ze zwrotnicy.
5. Montaż nowego łożyska koła.
6. Dokręcenie nakrętki centralnej półosi.
7. Montaż zacisków, jarzma i tarczy hamulcowej.

Wiele osób zastanawia się, ile trwa wymiana łożyska w kole. Na to pytanie niestety nie da się jednoznacznie odpowiedzieć, ponieważ wszystko zależy od naszych umiejętności. Zakładając jednak, że wymiany podejmuje się specjalista, całe przedsięwzięcie nie powinno zająć dłużej niż około dwóch godzin przy względnie nowym i niewyeksploatowanym aucie. Trzeba mieć na uwadze, że w każdym przypadku naprawa może się przeciągnąć i finalnie może objąć wymianę półosi/przegubu, zwrotnicy, czujnika ABS  i innych rzeczy, które są w pobliżu zwrotnicy. Wiele zależy również od typu łożyska, modelu pojazdu oraz od tego, czy jest to przednie, czy tylne koło.